Een vermijdende hechtingsstijl valt onder een van de drie onveilige stijlen van hechting. De manier waarop jij bent gehecht, bepaalt voor een aanzienlijk deel hoe jij naar de wereld kijkt. Het is een voorspeller van hoe je reageert in relaties en conflicten en is gelinkt aan de verwachting die je hebt over liefde en verbinding. Klik hier om meer te lezen over hechting. In dit artikel kijken we naar welke eigenschappen en gedragingen kenmerkend zijn voor mensen met een dominant vermijdende hechtingsstijl, hoe deze kan ontstaan en hoe je stappen kunt zetten naar gezonde en veilige hechting. 

Kenmerken vermijdende hechting in volwassenen

Autonomie en zelfstandigheid

Voor de vermijdend gehechte individu is autonomie, zelfredzaamheid en zelfstandigheid van groot belang. Zij zijn erg zelfstandig in het voorzien van hun eigen behoeften. Dit geldt, eerder in de regel dan in de uitzondering, enkel voor fysieke en materiële behoeften. Dit omdat in contact staan met hun emotionele behoeften en deze serieus nemen voor de vermijdend gehechte persoon een obstakel. Wanneer ze hier wel mee in contact staan, zullen ze dit zelf oplossen, zonder steun van een ander. Veiligheid voor de vermijdend gehechte persoon zit hem in het voor zichzelf kunnen zorgen, zonder dat ze iemand anders nodig hebben. Naast dat ze deze zelfstandigheid voor zichzelf belangrijk vinden, kunnen ze afkeer voelen tegen mensen die veel hulp vragen en of nodig hebben. Door de overtuiging 'ik sta er alleen voor', voelt elke vorm van afhankelijkheid snel als een te zware last. Zij kunnen de zorg voor zichzelf niet makkelijk uit handen geven en om daarnaast ook nog emotioneel voor een ander te moeten zorgen, is al snel te veel.

Minder behoefte aan fysiek contact

Vanuit de vroege jeugd heeft het vermijdend gehechte individu geleerd om niet te vertrouwen op hulp en steun van anderen wanneer het gaat om emotionele behoeften. Dit uit zich ook in het ontvangen van fysiek contact. In de vroege jeugd hebben zij vaak niet geleerd en mogen ervaren hoe troostend en verbindend fysiek contact kan zijn. Het was of niet aanwezig of kwam met verwachtingen zoals het moeten troosten van een ouder. In het volwassen leven van een vermijdend gehecht persoon kan fysiek contact en intimiteit daarom als onveilig voelen. Omdat wij ons vaak niet bewust zijn van deze patronen, schrijven we dit toe aan geen behoefte hebben aan fysiek contact. Voor een partner kan dit lastig zijn en afwijzend voelen. Dit heeft vanuit de vermijdende partner echter geen intentie van afwijzing, maar simpelweg een onvermogen en onbekendheid met prettige, warme fysieke intimiteit. Het kan makkelijker zijn om fysiek contact te hebben met een partner waarbij er geen vraag is voor emotionele verbintenis, omdat dit veiliger aanvoelt.

Verbinding en intimiteit

Verbinding, nabijheid, intimiteit, kwetsbaarheid en interdependentie. Allemaal begrippen die belangrijk zijn in een gezonde intieme relatie. De autonomie, zelfredzaamheid en individualiteit van de vermijdend gehechte persoon zorgt er soms voor dat het ontvangen en geven van deze aspecten lastig is. De overtuiging om op niemand te kunnen bouwen en gevoelens te uiten gaat zo diep dat wanneer er een diepe connectie is, de reactie van de vermijdende persoon is om weg te rennen. Wanneer deze patronen zich onbewust herhalen, kunnen ze lang ontkent worden. De vermijdend gehechte persoon kan een overtuiging aannemen dat hij of zij gewoon niet geschikt is voor intieme relaties; dat hij hoge eisen heeft; dat de andere persoon te behoeftig is; dat zij iemand nodig heeft die niet zoveel vraagt. Er kan een groot arsenaal aan rationele redenaties uit de kast worden getrokken waarom ook deze relatie geen kans van slagen had. Wanneer we kijken naar de onderliggende pijn, is er net zoals bij de angstige hechtingsstijl een grote angst voor verlating en afwijzing. Zolang je er maar voor zorgt dat er geen diepe vorm van verbinding, connectie en intimiteit is, doet deze (voor de vermijdend gehechte persoon onvermijdelijke afwijzing en verlating) minder zeer.

Oorzaken vermijdende hechting

Volwassenen met een dominant vermijdende hechtingsstjil hebben vaak ervaring met ongevoelige reacties op emotionele behoeften in de vroege kindertijd. Dit gebrek aan sensitiviteit kan zoals alle gedragingen op een spectrum worden geplaatst. Zo kunnen ouders een kind laten huilen met de bedoeling het kind ‘harder’ te maken, maar er kan ook sprake zijn van ernstig emotionele verwaarlozing. Om jezelf te herkennen in een vermijdende hechtingsstijl, hoef je absoluut geen slechte ouders te hebben. Deze stijlen ontwikkelen zich in een gezonde opvoeding vaak al gebaseerd op kleine gedragingen en patronen. Het afwezig zijn van reacties, of zelfs negatief reageren op emotionele behoeften van een kind, is dus een van de oorzaken van deze hechtingsstijl. Dit kan zijn doordat een of beide ouders ‘koud’ reageerden op emoties of stress van het kind, maar het kan ook gebaseerd zijn op fysieke afwezigheid van een of beide ouders. Een vermijdende hechtingsstijl kan dus ook ontstaan wanneer er een warme en emotioneel responsieve ouder aanwezig was, en een ouder die veel weg was. 

Naast een tekort aan emotionele steun, kan deze hechtingsstijl ook voortkomen uit een grote verantwoordelijkheid voor emoties van een ouders. Dit kan ontstaan wanneer een of beide ouders moeite hebben met het reguleren van hun eigen emoties, en deze vaak bij het kind neerleggen. Zo kan er van het kind verwacht worden nooit iets te doen wat risico’s met zich meebrengt, zodat mama of papa zich niet angstig voelen. Of dat het kind altijd lief en beschikbaar moet zijn voor een ouder zodat deze zich niet alleen of afgewezen voelt. Een kind kan hierdoor het gevoel krijgen dat emoties van anderen hun verantwoordelijk zijn. Dit kan bij mensen met een vermijdende hechtingsstijl leiden tot het creëren van een afkeer naar het uiten van emoties bij zichzelf en anderen. 

Helen van een vermijdende hechtingsstijl

1. Bewustwording van kernovertuigingen

Ontdekken welke overtuigingen onze werkelijkheid creëren is een belangrijk aspect in elke vorm van heling. Wat moet je geloven, om je zo te voelen of te gedragen? Herkenbare kernovertuigingen van iemand met een vermijdende hechtingsstijl zijn: Iedereen moet voor zichzelf zorgen; Ik sta er alleen voor; uiteindelijk word ik verlaten en blijf ik alleen over; ik kan niet echt op iemand bouwen; hulp vragen is zwak; emoties zijn nutteloos; ik ben niet gemaakt voor diepe, betekenisvolle relaties; ik ben geen liefde waard. Zodra we onze kernovertuigingen zien en herkennen, kunnen we deze gaan bevragen en veranderen.

2. (H)erkennen van emoties

Nu we ons bewuster worden van de verhalen die we onszelf vertellen in de vorm van kernovertuigingen, mogen we meer in contact komen met ons gevoel. Bij de vermijdende hechtingsstijl worden emoties vaak onderdrukt of niet zonder afwijzing waargenomen. Wat voel ik, wanneer ik zonder oordeel en angst luister naar mijn emoties? Waar zitten ze in mijn lijf? Zijn ze gebaseerd op kernovertuigingen die misschien niet meer bij mij passen, of komen ze ergens anders vandaan? Hoe voelt het om hier eens bij te zijn, zonder de opdracht ze te veranderen?

3. Geven en ontvangen

Wanneer het ervaren van eigen emoties iets veiliger begint te voelen, kan het ontzettend helend zijn om deze te delen. De vermijdend gehechte persoon heeft de neiging om het delen van emoties als last te zien. Zowel last naar de ander als last naar zichzelf bij het ontvangen van de emoties van een ander. Je mag gaan ervaren hoe fijn het kan zijn om jouw emoties liefdevol, eerlijk en puur te delen met mensen waarvan je houdt. Daarnaast mag je leren hoe je zonder oordeel en groot verantwoordelijkheidsgevoel de emoties van een ander kunt ontvangen en emotionele steun kan bieden.

4. Verbinding en connectie

Het doorlopen van de vorige punten zorgt ervoor dat je stappen zet richting het ervaren van een diepere verbinding. Wanneer dit steeds iets minder onveilig begint te voelen, is het mooi om jezelf die diepere relaties te gunnen die gebaseerd zijn op vertrouwen, interdependentie en uitwisselingen van emoties en kwetsbaarheid. Heling zit hem niet in de afwezigheid van angst, maar het vermogen om ondanks die angst voor liefde te kiezen. Liefde voor jezelf en liefde voor een ander. Want jij bent die liefde waard, precies zoals je bent.

Herken jij je na het lezen van deze tekst al in deze stijl? Was dit artikel nuttig, wil je meer weten of wil je stappen maken in jouw persoonlijke ontwikkeling? Laat het weten en mail naar info@holistischetherapierotterdam.nl